Baya bir zaman geçmiş fakat ihtiyacı olan birileri çıkabilir..
Açık deniz seyrinde, güneşin meridyen geçiş anında vardiya zabitlerince fix (kati) mevkiinin
saptanabilmesi nedeniyle meridyenden geçiş anının hesap edilmesi büyük önem kazanır.
Güneşin meridyenden geçtiği an 1200 LMT olarak kabul edilir. Zaman denkleminin
ekleyip/çıkardıktan sonra daha doğru olarak güneşin meridyenden geçiş zamanı (LMT) elde
edilir. Mevkiinin boylamı saat ve dakikaya çevrilerek doğu ise bulunan zamandan çıkartılır, batı
ise eklenerek GMT zaman elde edilir. Son olarak bulunulan bölge saat farkı eklenip/çıkartılıp
ZT olarak güneşin meridyenden geçiş vakti bulunur.
Zaman denklemi ;
15 Nisan – 12 Haziran ve 1 Eylül – 24 Aralık tarihleri arasında çıkartılır
13 Haziran – 31 Ağustos ve 25 Aralık – 14 Nisan tarihleri arasında toplanır
Meridyen geçiş anında LHA 360/0 dereceye eşit olur. Dolayısıyla GHA güneş değeri de
bulunduğumuz boylama eşit olur. Daha sonra bu GHA(güneş) değerini Notik Almanağın ilgili
sayfasında arayarak GMT olarak meridyen geçiş vaktini hesap ederiz. Son olarak bulunulan
bölge saat farkı eklenip/çıkartılarak -ZT olarak güneşin meridyenden geçiş vakti bulunur.
GHA(güneş) ± boylam = LHA
Örnek;
9-Temmuz-2012 günü 30° N - 031° E mevkiinde güneşin meridyen geçiş vaktini hesap ediniz.
Öncelikle Notik Almanak 9-Temmuz-2012 sayfası açılır. Sağ yaprağın sağ alt köşesinde
bulunan equation of time (zaman denklemi) üst meridyen geçişi olduğu ndan 12h için alınır.
İlgili zaman denklemi: -05m 17s olarak bulunur.
Gözlem tarihi 13 Haziran – 31 Ağustos arasında olduğu için zaman denklemimiz, güneşin
meridyen geçiş zamanı olarak kabul ettiğimiz -12h00m LMT’a eklenecektir.
12h00m + -05m 17s = 12h 05m 17s LMT güneşin meridyen geçiş zamanı
031° E boylam değerini saat ve dakikaya çeviririz. -(varsayımlar; 15° = 1 saat, -1° = 4
dakikadır)
Dolayısıyla 31° = 2 saat 4 dakika eder. Doğu boylamından Greenwich meridyenine
gideceğimizden bu değeri LMT değerinden çıkartırız.
12h 05m 17s - 02h 04m 00s = 10h 01m 17s GMT
Bulunduğumuz 30° E enlemi yerel saat farkı GMT+2 saattir. -Greenwich’den tekrar o bölgeye
gideceğimizden bu 2 saat farkı GMT zamana eklenerek yerel saat olarak meridyen geçişi elde
ederiz.
10h 01m 17s + 02h 00m 00s = 12h 01m 17s LT olarak bulunur.
Aynı soruyu diğer yöntemle çözelim:
GHA(güneş) ± long E/W= LHA
Üstte bahsettiğimiz gibi güneşin meridyen geçiş anında LHA değeri 0°’dir. Boylamımızı da
bildiğimize göre formülde yerine koyarak GHA(güneş) değerini elde ederiz. Bu değeri Notik
Almanakta ilgili günün GHA(güneş) değerinde arayarak GMT olarak güneşin meridyen geçiş
zamanını bulabiliriz.
GHA(güneş) + 31° = 0° ya da 360°
GHA(güneş) = 360 – 31
GHA(güneş) = 329°
İlgili sayfada 329° değerinin-
10 GMT – 328° 40.9
11 GMT – 343° 40.8
Notik Almanak sarı sayfalardan ya da doğrudan üstteki değerlerden enterpolasyon yapılarak
329° değerinin 100117 GMT’ye karşılık geldiğini buluruz.
Yerel saat farkımız GMT+2 saat olduğundan yine güneşin meridyen geçiş vakti;
10h 01m 17s + 02h 00m 00s = 12h 01m 17s LT olarak bulunur.
Saygılar